Surowce skalne
Surowce skalne to największa i najbardziej zróżnicowana grupa surowców mineralnych w Polsce. Mogą być to skały zwięzłe (kamienie budowlane i drogowe, kruszywa łamane, surowce skaleniowe i skaleniowo-kwarcowe, wapienie dla przemysłu cementowego i wapienniczego), jak również okruchowe (kruszywa żwirowo-piaskowe, piaski szklarskie) i ilaste (iły ceramiczne, kaolin, surowce ilaste ceramiki budowlanej). Do surowców skalnych należą również: gips i anhydryt oraz bursztyn. Złoża kopalin, z których są one pozyskiwane, rozmieszczone są niemal na całej powierzchni naszego kraju, z zachowaniem pewnej podstawowej reguły: złoża kopalin ilastych ceramiki budowlanej oraz kruszyw żwirowo-piaskowe występują w całej Polsce, natomiast skał zwięzłych tylko w Polsce południowej. Wszystkie one zalegają na stosunkowo niewielkich głębokościach, co powoduje, że eksploatowane są wyłącznie
Surowiec mineralny | Produkcja krajowa | Pokrycie zapotrzebowania | Główne kierunki importu |
Gips i anhydryt | 4 065,7 tys. ton | 100% | niewielki import z Niemiec |
Iły ceramiczne | 319,2 tys. ton | 49% | Ukraina, Niemcy, Czechy |
Kaolin | 133,5 tys. ton | 74% | Niemcy, Czechy |
Kamienie budowlane i drogowe | 5 682,1 tys. ton | 98% | niewielki import z Indii, RPA, Chin i in. |
Kruszywa łamane | 82 453,2 tys. ton | 99% | Norwegia, Niemcy, Szwecja, Słowacja |
Kruszywa żwirowo-piaskowe | 67 324,9 tys. ton | 99% | niewielki import z Niemiec, Ukrainy, Białorusi i in. |
Piaski szklarskie | 2 399,7 tys. ton | 100% | niewielki import z Niemiec, Czech i in., przy równoczesnym niemal dziewięciokrotnie wyższym eksporcie |
Surowce ilaste ceramiki budowlanej | 1 028 tys. m3 | 100% | - |
Surowce skaleniowe i skaleniowo-kwarcowe | 330,9 tys. ton | 43% | Czechy, Turcja, Norwegia, Ukraina |
33 398,6 tys. ton | 100% | niewielki import z Czech, przy równoczesnym ponadstukrotnie wyższym eksporcie |
Czy wiesz jak czytać powyższą tabelę? Jeżeli wielkość produkcji danego surowca przewyższa poziom zapotrzebowania można mówić o bezpieczeństwie surowcowym, gdyż całość potrzeb krajowych jest całkowicie zaspokojona przez rodzimą produkcję. Jeżeli produkcja krajowa jest mniejsza od zapotrzebowania, mówimy o deficycie częściowym lub w skrajnych przypadkach - całkowitym, gdyż część lub całość zapotrzebowania musi być pokryta importem. Przykładowo - zapotrzebowanie producentów ceramiki budowlanej na surowce ilaste pokrywane jest w całości dostawami ze źródeł krajowych. Nie ma więc konieczności sprowadzania tych surowców z zagranicy. Podobnie jest w przypadku wapieni dla przemysłu wapienniczego i cementowego, piasków szklarskich i kamieni drogowych i budowlanych. W przypadku iłów ceramicznych, kaolinu i surowców skaleniowych duża część zapotrzebowania jest pokrywana dostawami z zagranicy.
Z lektury portalu dowiesz się, że w Polsce wykorzystywany jest również gips syntetyczny, który powstaje w procesie odsiarczania spalin metodą mokrą wapienną (w elektrowniach węglowych). Więcej informacji na temat produkcji krajowej i pokrycia zapotrzebowania na wszystkie surowce skalne wykorzystywane w Polsce znajdziesz w roczniku Gospodarka surowcami mineralnymi w Polsce w latach 2014-2023.